Japonya'nin Gariplikleri Vol 2
- Nur Bildik
- 25 Eki 2017
- 5 dakikada okunur
Eveet garipliklere kaldigimiz yerden devam ediyoruz. Bu kadar degisik bir toplumun yasadigi ulkenin de bir suru farkli uygulamaya sahip olmasi tabii ki cok dogal.....
1) Ultra teknolojik tuvaletler
Hani bir soz vardir 'Kisin geldigini tuvalete oturunca poponuz usudugunde anlarsiniz ' diye, Japonya'da burdan anlayamiyorsunuz. Cunku tuvalet oturaklari alttan isitmali. Gercekten harika bir olay! Ilk basta bilmiyordum, hep sey zannettim, benden once oturan isitti heralde :D Sonradan anladim ki yok gercekten alttan isitmali... Popo dostu tuvaletlerimizin cok farkli islevleri de var. Mesela tuvaletinizi yaparken cikan sesten utanip rahatsiz oluyorsaniz, bir tusa basmaniz yeterli; kus otmesi, bortu bocek sesleri, selale akmasi gibi envai cesit ses cikarabiliyor. Boyle bir ihtiyac oldugunu dusunup bunu uretmeleri takdire sayan. Zira hepimizin zaman zaman bu durumdan utandigi olmustur :D Bir diger ozellikse tam poponuzun acisina gore ayarlanmis taharet muslugu. Avrupa'nin aksine Japonlar da Turkler gibi taharet muslugunu cokca kullanan temiz bir millet :) Suyun sicakligini, tazyigini ve kopugunu(?) ayarlayabiliyorsunuz. Saka degil, valla. Yalniz genelde her sey sensorlu oldugundan, mesela siz kalkinca sifon otomatik olarak calisiyor, calismadigi zaman sifon tusunun hangisi oldugunu bulmakta zorlanabilirsiniz. Cunku genelde ingilizce hicbir sey yazmiyor tuvaletlerde. Bu sebeple gelmeden once izlemeniz gereken su nadide vidyoyu buraya birakiyorum http://www.toto.com/en/wtjapan/manners/index.htm.
Cogu tuvaletin halka acik ve ucretsiz omasi da ayri bir guzellik. Hemen hemen her metro istasyonunda bir umumi tuvalet var. Ayrica inanilmaz temizler. Umumi tuvalet deyince ilk aklimiza gelen kagitlar yerlerde surunur, tuvalet oturagi islaktir, ici pistir, hicbir yere dokunmadan isimizi gormeye calisiriz ya, Japonya'da en kalabalik merkezlerin halka acik tuvaletlerinde bile oyle bir manzarayla karsilasmadim. Gece kuluplerinin tuvaletleri bile tertemiz, hani bi kusmuk olur pislik olur, yok anam yok. (Eglence hayatina sonraki yazilarda gelicem, susuyorum) Tuvaletler hep tertemiz ve hepsinde tuvalet kagidi var. Gercekten Japonya'da tuvalet deneyimi bambaska bir boyutta. :D
2) Yolda sokakta sigara icilemiyor olusu
Hani birakin cafe-restorantlarin icini, sokakta parkta bahcede bile sigara icemiyorsunuz. Yol kenarlarinda kutu gibi ayrilmis alanlar var, sadece orlarda icebiliyorsunuz. Bu tabiiki benim gibi sigara icmeyen insanlar icin cok guzel bir sey, hicbir yerde sigara dumanina maruz kalmamak. Ama tiryakiler icin hayli zor bir durum olabilir. Yine de bazi bar ve restoranlarda sigara icenler icin ayrica bir oturma yeri bulunuyor, kimseyi madur etmiyolla.
3) Kutuya benzeyen arabalari
Araba dedigin araba seklinde olur, bunlar daha cok tekerlekli kutulara benziyor. Kolay park edilsin diye mi, her yere sigsin diye mi yoksa zaten her seyleri kucuk ve derli toplu olan Japonlarin arabalari da kendileriyle uyumlu olsun diye mi bilmiyorum, arabalar kare ve dikdortgen seklinde. Bir diger ilginclikse cogunlukla elektronik sarjli arabalar kullanmalari. Bu arabalar cok az ses cikardigi icin eger kulaklikla yolda yuruyorsaniz dikkatli olun her an her yerden cikabiliyorlar.
4)Meyve sebzenin asiri pahali olmasi
Japonya tarim icin elverisli duz ve verimli arazinin cok az oldugu, geneli daglik bir ulke. Cogu meyve-sebze ve tahil urunleri (pirinc haric) yurtdisindan ithal ediliyor. Bu durum da fiyatlari hayli yukseltiyor. En ucuz marketleri baz alarak soyluyorum ki 4 domates 12 tl, 100 gr uzum 18tl, 80 gr ceviz 14 tl. Bir de japonlarin ozel olarak yetistirdigi ve tum dunyada en pahali meyveler olarak bilinen Sekai Ichi Elmasi (tanesi 70 tl), Densuke Karpuzu (tanesi 400 tl), Yubari King Kavunu (tanesi 350 tl), Rubby Roman Uzumu (icinde 25 uzum tanesi olan bir paket 600tl) olan meyveleri var. Onlara dokunanin eli tas oluyomus. Biz ogrenciler ve dar gelirli insanlarin alabilecegi maksimum meyveler; Tayvan'dan gelen 3-4 tanesi 5 tl olan muz, 1 tanesi 4 tl olan avokado (istanbuldan ucuz evet), belki tanesi 3 tl olan kiwi olabilir. Bu kadar. Meyve yemiyoruz arkadaslar. Genel yasam sartlari olarak Japonya Turkiye'den %79 oraninda daha pahali bir ulke. (bkz. https://www.expatistan.com/cost-of-living/country/comparison/turkey/japan) Bir daha Istanbul'a pahali diyenin dili kopsun.... Donunce en guzel iskenderleri 15 tlye yicem hapur hupur...
5) Fake likleri
Evet bu cok garip bir ozellik bence. Avrupa ve Amerika'daki binalarin, anitlarin fakelerini yapiyorlar.
Mesela Eyfel kulesine benzeyen Tokyo Tower. Yani metal yigini, hicbir numarasi yok. Rengi de cirkin, ne demeye yapmislar?
Veya tipkisinin aynisi olan ozgurluk aniti, niye yani?
Ya da hik demis Times meydanin burnundan dusmus Shibuya Crossing ???
Sebebini gercekten bilmiyorum...
6) Kapsul otelleri
Insan coklugu ve yer azligi neler kadir... Ilk kim bu mucizevi dusunceyle cikageldiyse anlindan opmek istiyorum. Ne kadar kullanisli... Minumum yerden maksimum fayda. Butun toplum muhendis kafasi yasiyor. Klostrofobikler kapisindan iceri bile girmesin, zira tabuttan biraz daha buyuk boyutlarda odalar(!). Ancak yine icerdeki konfor, odediginiz para miktarina gore degisiyor. Mesela icinde televizyonu olan odalar veya sauna odasina giris yapabildiginiz odeme secenekleri de mevcut.
7) Her seyi satan vending machineleri
Hani cay-kahvedir, soguk iceceklerdir anlarim da patates, sogan satmak nedir? Peki bazi restorantlarda siparisi direkt vending machinelerden vermeye ne demeli? Parayi atip secim yapiyorsunuz ve masaya oturdugunuzda garson direk yemegi getiriyor. Ilk basta baya garip gelse de aslinda cok kullanisli bir yontem oldugunu kabul ediyorum. Garsonun siparisi yanlis alma, karistirma, eksik getirme gibi bir durumu olmuyor. Hem de zamandan tasarruf; garsonun menuyu getirmesini bekle, sec, soyle, bekle, garson yemegi getirsin gibi bir suru surec ortadan kalkiyor. Ancak vending machinler genelde sadece Japonca oldugu icin ya Japon bir arkadasinizla ya da onceden ne yiyeceginizi secerek gitmenizde fayda var.
8) Japonya'da uretilen telefonlarin asla kapatilamayan fotograf cekme sesi
Gercekten, asla kapatilamiyorlar. Bunun sebebi Japonlarin trenlerde, merdivenlerde, orda burda kadinlarin etek alti fotograflarini cekmesiymis. :O Saka yapmiyorum. Bu uygulamaya 2000'lerin basinda baslanmis. Zaten icinde kamera olan ilk telefon 1999'da Japonya'da uretilmis. Kisa bir sure sonra fark edilmis ki her an her yerde fotograf cekebilme teknolojisi bazi durumlarda ozel yasama saygisizlik olabiliyor, ozellikle mustehcen fotograflar cekme konusunda. Ancak sanilanin aksine devlet tarafindan bir yasayla bu sart konmuyor, tum telefon uretici Japon firmalari biraraya geliyor ve bu konuda uzlasiyorlar, hepsi urettikleri telefonlari fotograf cekme sesi (screenshot da dahil) asla kapatilamayacak sekilde uretmeye and(!) iciyorlar. Sonra Apple da bu karara saygi duyuyor ve Japonya'da urettigi her ayfon icin uyguluyor. Japonya'dan telefon alirken buna dikkat etmenizde fayda var gencler :) Tabii bunun da alternatif cozumleri bulunmus sanirim, bazi uygulamalarla kapatilabildigini duydum ama kesin bir bilgim yok.
9)COPLERI TUM OZELLIKLERINE GORE AYIRMALARI
Hani Turkiye'de maksimum nedir? Pet siseleri farkli yere atarsin, kapagini farkli yere atarsin hadi cok dikkat ediyorsan plastikleri farkli yere atarsin. Ama Japnya'daki bambaska bir boyuta ulasmis vaziyette. Sunlara bir bakin allasen, nasil anlayip da ayiricaz? Madem yakilabilen ve yakilamayan diye iki secenek var gerisi teferruat yani. Yakinca zaten bitmiyor mu olay? Hangisinin yakilabilir oldugunu anlamak da bir olay. Mesela muz kabugu? Bence yakilabilir, ama yakilabilir e mi atmaliyim yoksa other wastes yazana mi? Other wastes genelde mutfak copleri oluyor sanirim, yemek kalintilari falan. Gordugunuz gibi asla tam olarak emin olamiyorsunuz. Ama onceki yazida da belirttigim gibi biz Gaijin (yabanci) oldugumuz icin yanlis yere atsak da o kadar onemli olmuyor. Mesela bizim yurtta herkes baska ulkelerden gelmis degisim ogrencisi, kimse bilmiyor nasil ayiracagini. Her sabah 6 da yasli bir amca geliyor sag olsun, 2 saat ortak alandaki copleri ayiriyor. Yazik uzuluyorum ama valla odanin icinde bu kadar copu ayri ayri atip ayirabilecegim yer yok :( Bir de aslinda bu copleri ayirmak icin insan calistirmak gerektiginden istihdami da arttiriyor, dolu tarafindan bakalim.
10) Onsenleri
Onsenler aslinda tam cevirirsek kaplica anlamini tasiyor. Ancak bir tesisin onsen olmasi icin illaki yeraltindan cikan mineralli suyu olmasi gerekmiyor, topluca girilebilen sicak su havuzlarina da onsen deniyor. Genelde kadinlar ve erkekler farkli alanlarda giriyor. Bu durumda ic camasirlariniz dahil her seyi cikariyorsunuz, cıbıl cıbıl girmeniz gerekiyor. :D Kadin-erkek karisik olanlarda mayoyla giriyorsunuz. Japonlar icin banyo kulturu baya onemli. Bunu kucucuk odamin tuvaletinde bile icini doldurabilecegim bir kuvet olmasindan anlayabiliriz :D Istanbul'daki 3+1 evlerde bile olmuyor kuvet. Ama gercekten cok dinlendirici, yorgun bir gunun ardindan doldurun kuvetleri, hamur kivamina geliyorsunuz valla... Japonlar cok calisiyorlar ama nasil rahatlicaklarini da iyi biliyorlar ;)
11)Urun paketleme bicimleri
Urun paketleme fetisleri var, kesin bilgi. Mumkunse her seyi tek tek paketlemeliler. Bir biskuvi paketinin icindeki biskuviler bile ikiser ikiser paketlenir mi yahu? Hani biskremi actiginizda hepsinin ikiser ikiser ayrica paketlendigini dusunun. Bunu sey icin yapiyolarmis, eger bir paketin tamamini bitiremezsen ve kalirsa bayatliyor ya, bayatlamasin diye. Bitir kardesim o zaman. El kadar biskremi niye bitiremeyesin ki zaten? Gerci bu Japonlar cok az yiyip ictikleri icin bitirememeleri de dogal.
Hele su yumurta haslayip paketlemeyi de ilk kez goruyorum, gercekten SAKA gibiler...
Bu kadar gariplik yeter! Bundan sonraki yazimda Japonya'nin devlet yapisindan ve bu hafta gerceklesen genel secimlerinden bahsedicem (Introduction to Japanese Politics 101), opucukler.
Comments